Page 71 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 1. Sayı

KONYA’DA HADİS OKUMA VE

BUHÂRÎHÂNLIK GELENEĞİ ÜZERİNE

AHMET ÇELİK • HASAN YAŞAR

Malazgirt Savaşı’ndan hemen sonra Bir muhaddis olarak Şeyh Sadreddin el-
müslüman Türklerin eline geçen Konya Konevî, Konya’ya geldiği 1246’den 1274’teki
1096 tarihinden itibaren Anadolu Selçuklu vefatına kadar konağında Mecdüddîn İbnü’l-
devletinin başkenti olmuş ve bu vasfını Esîr’in “Cami’u’l-usûl fî ehadîsi’r-Rasûl” adlı
Selçuklular’ın tarih sahnesinden çekildiği kitabını okuyup açıklıyordu. Şeyh Sadreddin
1308 yılına kadar devam ettirmiştir. Konevi’ye bu eseri Musul’dan babası
Mecdüddin İshak getirmiş, ayrıca Konevi,
Haçlı saldırıları ve Moğol istilası yüzünden
on üçüncü yüzyılda Mâverâünnehir, Kahire’de öğrenci iken hocası Şerefüddin
Horasan, Suriye ve Endülüs’ten pek çok âlim Yakûb el-Mevsıli’den sema yoluyla bizzat
ve mutasavvıf Konya’ya hicret etmiş ve bu dinlemişti.
ilim adamları Selçuklular’ın Darulmülk’ünü Cami’u’l-Usûl’ün ilk sayfalarına Sadreddin
İslâm dünyasının en önemli bir ilim ve irfan el-Konevi tarafından derslerine katılanların
merkezi hâline getirmişlerdir. isimleri not edilmiştir. Cami’u’l-Usûl’un
Konya’da bu dönemde Altunaba, Akıncı, Konya Karatay Yusufağa Kütüphanesi’nde
2
Nizamiye, Sultan Veled, Seyfiyye, Hatuniye, bulunan cüzlerindeki sema kayıtları
Sırçalı ve Tacülvezir medreseleri açılarak incelendiğinde o dönemin sultan, melik,
İslâm dünyasının her yerinden gelen emir, vezir gibi yöneticilerinin yanında tefsir, 1 Kerimüddin Mahmud
öğrencilere ev sahipliği yapmıştır. kıraat, hadis, fıkıh ve tasavvuf gibi İslâmî Aksarayî, Müsâmeretü’l-
Ahbâr, (Çeviren: Mürsel
ilimlerde öne çıkan bir çok ilim talebesi Öztürk), Ankara 2000, s. 68.
Sadreddin el-Konevî’den hadis dinlediği 2 Konya Karatay Yusufağa
Konya’da Hadis Meclisleri anlaşılmaktadır. Kütüphanesi, No: 5045,5046,
3
5047, 5048, 5049, 5050,5051,
Konya’da hadis sahasında en önemli Şeyh Sadreddin el-Konevi, yazmış olduğu 5052, 5053, 5055, 5057.
bilginlerden birisi Şeyh Sadreddin el-Konevî “Kırk Hadis Şerhi” adlı eserinde 29 3 Muhammet Yılmaz,
(v.1274) idi. Tarihçi Kerimüddin Mahmud hadis-i şerif tasavvufî yorumlarıyla birlikte “Sadreddin Konevî’nin
Huzurunda Okunan İbnü’l-
Aksarayi yazdığı Müsameratü’l-Ahbar açıklamıştır. Esîr’in Câmi’u’l-usûl Adlı
Eserinin Semâ Kayıtları”,
adlı eserinde Şeyh Sadreddin el-Konevî’yi Ayrıca Hz. Peygamberin sünnetine bağlılığın Çukurova Üniversitesi İlahiyat
“yaşadığı toplumu irşad eden din büyüğü, bir ifadesi olarak Şeyh Sadreddin el-Konevi, Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD)
13 / 2 (Haziran 2013): 1-19;
mükemmel ve olgun bir âlim, doğu ve batı vefatından sonra fıkıh kitaplarında yazıldığı Mikâil Bayram, “Sadru’d-
ülkelerinden gelip kendisine danışılan, hadis gibi değil, hadis kitaplarında anlatıldığı gibi Din Konevî Kütüphanesi
ve Kitapları”, Marife Dini
ilmi başta olmak üzere bütün ilim dallarında cenazesinin yıkanmasını vasiyyet etmiştir. Araştırmalar Dergisi 1 / 2
(Ekim 2001), s.179-186.
söz sahibi olan biri” olarak tanıtmaktadır.
1