Page 51 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 1. Sayı

KONYA’DA BİR GELECEK İNŞASI

ÇAĞLAR EREN AYAZ

Canlı ve cansız varlıklar ile bunların karşılıklı Nüfus artışının çevre üzerindeki baskısı yine
etkileşimlerinden oluşan bir bütün olarak tüketim yönlü olurken, sanayileşme ile de
çevre (1, 2); dünü, bugünü ve geleceğiyle bağlantılı olarak çevre üzerindeki baskının
büyük öneme sahiptir. Beslenme, barınma, “kentleşme” boyutuyla büyümesine de
giyim ve enerji gibi hayati değer taşıyan sebebiyet vermiştir. Sanayi faaliyetlerinin
temel insani ihtiyaçların kaynağı olarak yürütüldüğü kentlerde, bu faaliyetlerde
çevre, insanlığın gelişimiyle birlikte sürekli çalışan işçi nüfusu yoğunlaşmış ve bu
artış gösteren bir baskıya maruz kalmıştır. yoğunluk hem kentlerin yapısı hem de doğal
Bu baskıyı ortaya çıkaran en büyük faktörler dengenin daha fazla bozulmasına neden
ise sanayileşme ve nüfus artışı olarak olmuştur.
gösterilebilir. Sanayileşme ve nüfus artışının sonucunda;

Sanayi devrimi ile birlikte çevre üzerinde çarpık kentleşme ile tarım arazileri ve
ortaya çıkan baskılar; üretimin ve dolayısıyla yeşil alanlar yerleşim yeri haline gelmiş,
kaynak tüketiminin hızlanması ve artması, su kaynakları kentsel ve sınai kullanımla
üretimde kullanılacak enerji ihtiyacının birlikte hızla tüketilmeye ve kirletilmeye
artması ve sanayi atıkları boyutlarıyla başlanmış, ısınma, ulaşım ve üretim
ele alınabilir. Sınai üretim faaliyetlerinde faaliyetleri havanın kirlenmesine neden
doğal çevre hem bir kaynak hem de sanayi olmuş, artan atıklar toprak ve su kirliliğini
atıkları için bir alıcı ortam oluşturmaktadır. artırmış ve genel bir sonuç olarak çevre
Üretimdeki artış, doğal kaynakların yoğun bir baskı altında kalmış, doğal
alışılmışın üzerinde bir düzeyde kullanılması dengede bozulmalar meydana gelmiştir.
sonucunu doğururken, bir yandan da ortaya Çevre üzerinde sürekli artan bu baskı; hava
çıkan atıkların miktarını artırmış ve bu kirliliği, su kirliliği, toprak kirliliği, atıklar,
atıkların da doğaya bırakılmasıyla birlikte ormansızlaşma, çölleşme, erozyon, doğal
çevre yoğun bir baskı altında kalmıştır. Aynı kaynakların tükenmesi, ozon tabakasının
zamanda sınai üretim faaliyetleri, yoğun incelmesi, küresel ısınma ve iklim değişikliği
enerji kullanımını gerektirmekte, bu enerji gibi çevre sorunlarının doğmasına sebebiyet
de doğal kaynaklardan elde edilmektedir. vermiştir (3). Ortaya çıkan bu sorunlar,
Enerji üretimi de doğal kaynaklar üzerinde çevrenin bir parçası olan insanlığı birçok
aşırı kullanım sonucunu doğurmuş, bununla açıdan etkilemiş; su ve gıdaya erişim
birlikte enerji üretim faaliyetleri sonucunda sorunları, yoksulluk, açlık gibi sonuçlar
oluşan kirlilik de yine doğal çevreyi olumsuz doğurmuş ve hatta bu nedenle savaşların
yönde etkilemiştir.
yaşanmasına neden olmuştur.