Page 162 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 1. Sayı

13. yüzyılın Konya’sı devrin en büyük Selçuklu tarihçisi İbn-i Bibi çağın değişik
şehirlerinden Köln ile mukayese edilecek tören ve toplantılarını anlatırken verdiği
büyüklüktedir. Güven içinde alışveriş Selçuklu’nun maddî kültür mirasına dair
yapabilme imkânıyla dünyanın dört bir bilgiler, bugün hayal dünyamızı bile zorlar
yanından gelen tüccarlar yurtlarının en mahiyettedir ve bahsi geçen anlatımlardaki
özgün ürünlerini buraya getirir. Getirdikleri mirastan günümüze pek birşey
sadece birtakım eşyalar değildir kuşkusuz. ulaşamamıştır.
Yurtlarının anlatıları, efsaneleri, yeme içme Ancak arkeolojik kazılar sayesinde
adetleri velhasıl tüm kültür birikimlerini Selçuklu saray yaşamı ve mimarisi ile igili
de getiriyorlardı. Bu yüzden başta Konya önemli eserler ortaya çıkarılmış ve bunlar
tüm Selçuklu ülkesi, Yakın Doğu ve İslâm müzelerimizin en nadide koleksiyonlarını
dünyasının tüm birikiminin yeni bir anlayışla oluşturmaktadır.
yeniden yoğrulduğu yerdi.
Bu sergi Türkiye’yi vatan haline getiren
Selçuklu başkenti ‘Dârülmülk’ Konya’nın Selçukluların görkemli mirasından
Saray ve Köşkleri, tüm mimari ve günümüze kadar ulaşan Konya Sarayı,
dekorasyon özellikleriyle Türk saray mimari Kubadabad Sarayı ve Filobad Sarayı gibi
tarihi içinde önemli bir ara kesitte yer Dârülmülk’ün saray ve köşklerine ait pek
bulur. Mimari açıdan, Büyük Türkistan’ın çok eseri gözler önüne sermiştir.
Gazneli Sarayı Leşkeri Bazaar gibi öncü
örneklerden, Osmanlı’nın İmparatorluk Mimarinin en önemli malzemesini oluşturan
Sarayı Topkapı’ya kadar birçok ortak taş özellikle sarayı ve hanedanlığı temsil
yapısal özellikleri; dekorasyon açısından ise eden figürlü kabartma ve kitabelerle
kendine has, çok istisnai bir düş dünyasını, temsil edilir. Bu sergide taş eserler,
üst düzey bir teknik ve imalat kalitesiyle özellikle çiftbaşlı kartal, aslan ve ejderha
bizlere sunarlar. Konya Sarayları plan ve gibi figürlerin taşa işlendiği aynı zamanda
dekorasyon anlamında Anadolu öncesi kitabelerin bulunduğu kale ve burçlarda yer
örneklerle Osmanlı sarayları arasında adeta alan bir grupla temsil edilmiştir.
bir köprü görevi görür ve bu anlamda Selçuklu devrinden kalan en yoğun ve
siyasi hanedanlıklar değişse de Türk Saray etkileyici alçı grubunu, saray ve köşklerin
Mimarisi geleneğinin kopuk olmadığını odalarındaki nişli raflarda ve panolarda
aksine süreklilik arz ettiğini gözler önüne görmekteyiz. Sergide yer alan saray ve köşk
serer. Bunlar arasında bilhassa ‘Saray-ı alçılarında, başta çini ve taş olmak üzere,
Cihan’ Kubadabad’ın sunduğu özgün devrinin diğer eserlerine paralel bir üslup
mimari ve dekoratif veriler çok önemlidir. sergileyen figürlü süslemelerin yaygın
Kubadabad, sadece dünya çapında şöhrete olduğu örnekleri görmek mümkün olmuştur.
sahip çinileriyle değil, aynı zamanda,
Türkistan’daki saraylarda ve Osmanlı Anadolu’daki Selçuklu saray kazı ve
geleneksel sivil mimari örneklerinde görülen araştırmaları, sarayların mimari ve süsleme
ortak plan özelliklerini yansıtması açısından özellikleri ile onların sanat ortamını,
da istisnai bir yere sahiptir. Anadolu dışındaki örneklere göre daha iyi

160