Page 91 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 1. Sayı
P. 91

KARAMANOĞULLARI VE OSMANLILAR:

             SİYÂSET VE EVLİLİK



             ALAATTİN AKÖZ






                                      Tarihin en çekici ve esrarengiz tarafı, değişen
                                   çağlarla birlikte her şeyin tamamen farklılaşması,
                                           fakat hiçbir şeyin değişmemesidir.
                                                   Aldoux Huxley


             Tarihi öğrenmek için tarih      15. yüzyıla aittir. Bu tarihlere   beylikleri ile ilgili anlatımları
             kitaplarını okuruz. Çoğu kez    gelindiğinde ise Osmanlı       çok daha dikkatle okunmalı,
             de okuduğumuz kitapların        devleti artık kuruluşunu       açıkça ifade edilmeyen bazı
             kronolojik olarak eskiliğine    tamamlamış, kuruluş            hususlar, diğer tarihçilerle
             göre yazdıklarının doğruya      döneminin problemlerinden      kıyaslamalar yaparak veya satır
             en yakın anlatımlar olduğunu    ve kargaşalarından arınmış,    aralarına gizlenmiş anlamlardan
             düşünürüz. Sadece bilgimiz      cihan devleti olma yolunda     en hafif ifadeyle hissedilmelidir.
             değil düşünce sistemimiz de     hızla gelişen bir devlet       Konu; Osmanlı devleti ile en
             bu okumalarla şekillenir. Peki,   durumundadır. Sistemiyle,    uzun süre iktidar mücadelesi
             ama okuduğumuz kitaplar bize    teşkilatlanmasıyla, ordusuyla   veren Karamanoğulları
             gerçekten tarihi mi anlatırlar?   diğer Türkmen beylikleriyle   olduğunda kaynak okumaları
             Veya başka bir bakışla          kıyaslanamayacak kadar lider   çok daha dikkatli yapılmalı,
             tarihin bütün hakikatlerini     bir devlettir.                 belki de empati yoluyla
             anlatabilirler mi? Anlatmak     İlk Osmanlı müellifleri        tarihçinin etkisinden
             isterler mi?
                                             eserlerini böylesine muktedir   bağımsız olarak anlaşılmaya
             Bilhassa Osmanlı devletinin     bir devletin hakim olduğu ya   ve anlamlandırılmaya
             kuruluş devirleri söz konusu    da sağladığı şartlar içerisinde   çalışılmalıdır.
             olduğunda bu durum daha         yazmışlardır. Tarihçilerin
             da çetrefilli bir hal alır. Zira   içinde bulundukları patronaj,
             kuruluş dönemi olarak kabul     hizipleşme, ikbal beklentisi   Siyaset ve Evlilik
             edebileceğimiz bütün bir        gibi özel hallerini bir yana   Toplumsal ve sosyolojik bir
             14. yüzyıl olaylarını anlatan   bıraksak dahi anlatımlarının   müessese olan evlilik, kadın
             kroniklerin ilkleri neredeyse   merkezini Osmanlı bakış        ve erkeğin bir aile kurmak
             bu olayların cereyan ettiği     açısının oluşturacağından      ve neslin devamını sağlamak
             zamandan yani devletin          şüphe yoktur. Bu durumda       maksadıyla hukuki bir akidle
             kuruluşundan yüz-yüz elli yıl   Osmanlı devletinin muhatabı    bir araya gelmesidir. İslâm
             sonra kaleme alınmıştır. Bilinen  veya muhasımı olan devletler   hukuk dilinde evlenmeyi
             ilk Osmanlı kaynaklarının telifi   veya ilişkili olduğu Türkmen
   86   87   88   89   90   91   92   93   94   95   96