Page 92 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 1. Sayı

Bilinen ilk Osmanlı kaynaklarının telifi 15. yüzyıla aittir. Bu

tarihlere gelindiğinde ise Osmanlı devleti artık kuruluşunu

tamamlamış, kuruluş döneminin problemlerinden ve
kargaşalarından arınmış, cihan devleti olma yolunda hızla

gelişen bir devlet durumundadır. Sistemiyle, teşkilatlanmasıyla,

ordusuyla diğer Türkmen beylikleriyle kıyaslanamayacak kadar

lider bir devlettir.

ifade etmek için kullanılan Bu durum tarihte var olan en güzel örnek, kuşkusuz
teknik terim “nikâh”tır. diğer devletlerde olduğu Osman Bey’in Şeyh Edebali’nin
Hukukçular nikâhın taraflara gibi Osmanlı devletinde de kızı ile olan evliliğidir. Osman
bir şeyin mülkiyet hakkını kendini göstermiştir. Bu Bey’in bu evlilikten sonra halk
değil, karşılıklı istifade hakkını evlilikler yoluyla yerli ve arasında nüfuzunun arttığı
kazandırdığını ifade etmişlerdir. yabancı hanedanlarla akrabalık ve ona önemli bir meşruiyet
Dolayısıyla nikâh akdi kurularak, içeride ve dışarıda kazandırdığı şüphesizdir. Erken
“eşlerden her birine diğerinden müttefik bulma, siyasî dönem Osmanlı kaynakları
faydalanmak hakkını veren bir nüfuz arttırma ve olabilecek bu evliliğin başlangıcını bir
akit” olarak tarif edilmiştir. düşmanlıkları önleme gibi rüyaya dayandırırlar. Osman
amaçlar güdülmüştür. Hatta Bey bir gece rüyasında, Şeyh
Evlilik kavramı geçmiş
asırlarda da aynı anlama Osmanlı devleti evlilik yoluyla Edebali’nin koynundan bir
gelmekle birlikte devletler toprak sahibi bile olmuştur ay çıkarak gelip kendisinin
veya hanedanlar için bir ve bu da devlet için önemli koynuna girdiğini ve hemen
başka anlamı ve fonksiyonu amaçlardan bir tanesidir. Bu göbeğinden bir ağaç bittiğini,
daha vardır ki onu da siyasî sistem ile Osmanlı devleti, âlemi yuttuğunu, gölgesinde
evlilik ya da diplomatik evlilik kuruluştan 15. yüzyıla dağların bulunduğunu görür.
kavramıyla açıklayabiliriz. kadar gerek derviş ve şeyh Ertesi gün Şeyh Edebali’ye
Bir nevi kadının da devletin kızları ile gerek iktidar için giderek rüyasını anlatır.
politikasına dâhil edilmiş yarıştıkları komşu Rumeli- Şeyh Edebali ise “Ya Osman,
olduğu bu evlilik türü, ilk Anadolu hanedanları ile müjdeler olsun. Hak Teâla sana
çağlardan günümüze kadar akrabalık kurarak bu geleneği ve senin evladına saltanat verdi,
devletlerarası politikanın, sürdürmüştür. bütün dünya evladının himayesi
siyasetin ve devletin önemli Osmanlı devletinde aristokrat ya altında olacak, hem de kızım
bir parçası olarak karşımıza da halk arasında saygın yeri olan sana helal(eş) oldu” diyerek
çıkmaktadır. bir aile ile akrabalık kurmasına kızını Osman Gazi ile evlendirir.

90