Page 47 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı

ANADOLU’DA GÜÇ MÜCADELESİ:

GÜRCÜ HATUN VE SELÇUKLU HANEDANI

ÖMER SUBAŞI

XIII. yüzyılda Türkiye Selçuklu Devleti’nin olan Kraliçe’nin evlenip soyunu devam
en dikkat çeken siyasî aktörlerinin başında ettirmesi gerektiğini düşünerek Kraliçe’ye
gelen Gürcü Hatun (Tamara), Anadolu’daki bir eş seçmesi için baskı yapmaya başladılar.
Türk varlığının tehlikede olduğu bir dönemde Bu durum kısa zamanda komşu ülkelerde
tarih sahnesine çıkmış ve ölümüne kadar duyulunca Kraliçe ile evlenmek amacıyla
göz önünde olmayı başarmıştı. Cengiz birçok kişi Tiflis’e akın etti. Fakat Kraliçe,
Han’ın önderliğinde dönemin en büyük damat adaylarının hiçbirini beğenmedi.
imparatorluğunu kuran Moğolların batıya Aslında ona eş olacak vasıflara haiz soylu bir
yaptıkları akınlar sonrası Azerbaycan aday henüz bulunamamıştı. Uzun uğraşlar
üzerinden Gürcistan sınırlarına kadar sonunda aranan damat adayı Erzurum’da
ulaşması Gürcü Kralı IV. Giorgi Laşa bulunmuştu ki bu kişi Erzurum Selçuklu
döneminde yaşanmış ancak etkileri onlarca emîri Mugîsüddin Tuğrulşâh’ın oğlu
yıl sürecek bir karanlığın bölgeye çökmesine Gıyâseddin idi. Türkiye Selçuklu Sultanı
sebebiyet vermişti. Moğol istilasının yavaş II. Kılıç Arslan’ın oğlu olan Mugîsüddin
yavaş hissedilmeye başlandığı bu dönemde Tuğrulşâh, kardeşi Sultan Rükneddin
Gürcü krallığında taht değişikli olmuş Süleymanşah’ın Erzurum’u Saltuklulardan
başa Laşa’nın kız kardeşi Kraliçe Rusudan almasından sonra şehre yerleşmiş ve bir
geçmişti. Aslında Kral’ın 1223 yılındaki ölümü süredir bölgede bulunmaktaydı.
Gürcü tahtında bir veraset sorunu meydana Dönem itibariyle yaşayan Selçuklu
getirmiş ve ölen Kral’ın gayrimeşru oğlu şehzadelerinin yaşça en büyüklerinden
Ulu David büyüyüp yönetim kabiliyetine birisi olan Mugîsüddin Tuğrulşâh, Gürcü
ulaştığında kral yapılması için halası Kraliçe Krallığı’nı bir kadının yönetmesini fırsat
Rusudan’a emanet edilmişti. Ancak hiçbir şey bilerek harekete geçti ve hemen Kraliçe
planlandığı gibi gitmedi ve Kraliçe Rusudan Rusudan’a haber gönderip oğluyla evlenip
Gürcü tahtına oturarak hâkimiyeti ele kendisine gelin olmasını teklif etti.
almıştı.
Teklife şiddetle karşı çıkan Gürcü devlet
Durumu kendi lehine çevirmeyi başaran ileri gelenlerinin cevabı şu şekildeydi:
Kraliçe Rusudan bekârdı ve Gürcü ileri “Kesinlikle buna razı olmayız. Bir Müslüman’ın
gelenleri Bagratlı hanedanının son temsilcisi başımıza geçip yönetimi ele geçirmesine asla

45