Page 28 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 6. Sayı
P. 28
Seyyid Mahmûd Hayrânî
türbesinin iç görünüşü.
yere sahip bulunduğunu göstermektedir. Seyyid Mahmûd Hayrânî’nin kurduğu ilişki
Bu unvan aynı zamanda onun Hz. ağlarına bakıldığında gerek toplumda gerekse
Peygamber’in soyundan olma ihtimalini de kendi döneminde faaliyet gösteren şeyh ve
akla getirmektedir. İsminin devamında yer dervişler arasında oldukça itibar gördüğü
alan ve “hayret” makamında temkin sahibi söylenebilir. Ayrıca, Selçuklu iktidarı nezdinde
bir sûfî olduğunu belirten Hayrânî nisbesi ise de saygın bir konumda olmalıdır. Türk ve
şöyle açıklanmaktadır. Bir velîler meclisinde İslâm Eserleri Müzesi’nde bulunan ve Selçuklu
Ahmed Fakih, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî ağaç işçiliğinin güzel örneklerinden biri olan
(ö. 672/1273) ve Seyyid Mahmûd-ı Hayrânî’yi sandukasının üzerindeki kitâbeye göre, babası
göremeyince merak etmiş ve bu durumun Selçuklu devlet adamlarından Mesud Paşa
hikmetini sormuştur. Ahmed Fakih’in olup dedesinin adı Mahmud’dur. Necmeddin
sorusuna cevaben Sarı Saltuk (ö. 697/1297-98); Ahmed adlı bir kardeşi ve Seyyid Muhyiddîn
“Mevlânâ’nın âşık, Seyyid Mahmûd’un hayret adlı bir oğlu olduğu da bilinmektedir. Seyyid
sahibi (hayran) olduğunu, bu sebeple akıllılar Mahmûd Hayrânî’nin, Mevlânâ Celâleddîn-i
meclisinde yer almadıklarını” belirmiştir. Rûmî’nin amcasının oğlu olduğuna dair bir
Bununla birlikte Hayrânî nisbesinin ondaki rivayet aktarılmaktadır. Fakat mezkûr rivayeti
coşkunluğa işaret ettiğini belirten müellifler doğrulayacak bir delil bulunamadığından bu
de vardır. bilgiyi ihtiyatla karşılamakta yarar vardır.
26
