Page 63 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 1. Sayı

DERSAADET’TEKİ İLK KONYALI:

ŞEYH VEFA

MUSTAFA KARA

Himmet-i Şeyh Vefa’dan meded irmezse diriğ
Ahmed’in haddi değil midhati dervişlerin
Ahmed Paşa

Şeyh-i âlem âfitâb-ı evliya
Mürşid-i Hak muktedâ-yı asfiya
Sinan Paşa

XV. yüzyılın önemli şahsiyetlerinden Efendi, muhtemelen onun vefatından
biri Şeyh Vefa diye meşhur olan Konya’lı sonra başkent İstanbul’a intikal etmiştir.
Muslihuddin Mustafa’dır. Medrese tahsiline İstanbul’da kendi adıyla anılan semtte
Selçuklu başkentinde başlamış, Osmanlı kurduğu külliyede ömrünün sonuna kadar
başkenti Edirne’de devam etmiştir. Tasavvufî hizmet vermiştir. Şeyh Vefâ’nın tekkesi
2
terbiyesini tamamlamak üzere intisab ettiği tasavvufî hayatın yanında Osmanlı ilim,
Debbağlar imamı Muslihuddin Halife, kültür ve sanat hayatının da feyizli ve tesirli
bir müddet sonra kendisine adeta ikinci mekânlarından biri olmuştur. Mürşidliği, 1 Hâfî’nin “Bir aşk kütüğü
ihtisasını tamamlamak için Bursa’ya giderek şairliği yanında mûsikî ve astronomiye kadar yaktık, Rum üzerine attık”
cümlesiyle Anadolu’ya
Abdüllatif Kudsî’den istifade etmesini uzanan farklı ilim dallarında da devrine gönderdiği bir başka müridi
tavsiye etmiştir. Gönül ustaları arasında göre en üst seviyede söz söyleyebilecek ise Abdurrahim Merzifonî’dir.
böyle “mürid alış verişi” geleneği vardır. bir konuma yükselmiştir. Astronomi ile 2 Abderrezzak Efendi,
ilgili. Rûznâme-i Vefâ adlı eserin sahibi olan Menâkıb-ıŞeyh Vefâ, Tuhfetü’l-
3
Kudsî, tasavvufî terbiyesini Türkistan’da Ahbab, Süleymaniye Ktp.
Esad Efendi Kit. no: 3622,
Zeynuddin Hâfî’nin yanında tamamladıktan Konevî’nin manzum yadigârları da vardır: 5 184-185b.
4
sonra Kudüs, Konya üzerinden, daha Saz-ı İrfan Risale-i Manzûmât Makam-ı Sülûk 3 Astronomi ile ilgili olan
İstanbul fethedilmeden Bursa’ya gelip Tekke, medrese, cami ve türbe ve hazireden bu eser ayrıca şerhedilmişdir.
dergâhını kuran bir sûfîdir. Zeyniyye meydana gelen külliyenin bazı binaları Osmanlı Müellifleri, I/181,
Süleymaniye, no: 1027.
tarikatının Osmanlı dünyasında ilk temsilcisi günümüze ulaşmıştır. Konu hakkında çok
6
olan Kudsî’nin yanında yetişen insanlardan değerli bilgiler veren Cemaleddin Server 4 Süleymaniye Ktp. İbrahim
Efendi Kit. no: 653, 15b-52b.
biri de işte bazen Ebu’l-Vefa, bazen İbnü’l- Revnakoğlu (ö. 1968) türbenin hüzün verici
1
Vefa diye anılan bu Konya’lı derviştir. eski hali hakkında şunları söylüyor: 5 Süleymaniye Ktp. İbrahim
Efendi Kit. no: 652, 1a-14b.
İcazetini aldıktan sonra memleketine “Civarında oturan sâlihattan yaşlı bir 6 Bk. Aziz Doğanay, Şeyh
dönmüş, öğrendiklerini öğretmeye, hatunun sevabına arada bir temizlediği bu Vefa Külliyesi, DİA, c.
39. Şeyh Vefâ Külliyesi ve
tecrübelerini talip olanlara aktarmaya bakımsız, havasız, ışıksız ve iki manasıyla vakıfları hakkında bk. Erünsal,
başlamıştır. Bu yıllarda Karamanoğlu Allahlık türbenin levhasız sandukaları İsmail, “Şeyh Vefâ ve Vakıfları
Hakkında Yeni Bir Belge”,
İbrahim Bey’den destek görmüş olan Şeyh şimdi tamamiyle çürümüş, yeşil çuhaları ele İslâm Araştırmaları Dergisi,
Sy.1, İstanbul 1997, s.47 vd.