Page 27 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 7. Sayı

incelememiz gerekir. Sözgelimi,
Urmevî mantıkta niçin derinleşme
ihtiyacı hissetmiştir? Yahut
kelama niçin metafiziğin altında
yer verme gereği duymuştur? Ve
bunları başarmış mıdır? Üçüncü
sorunun cevabını “Urmevî’nin
ulaştığı sonuçlar Urmevî’den sonra
hangi amaçlarla nasıl alımlanmış
veya onlara karşı çıkılmıştır?”
sorularıyla vermemiz gerekir.
Mesela Urmevî’nin mantıkta
amaçladığı proje Kutbuddîn
Râzî ve Cürcânî tarafından hangi
amaçlarla ve nasıl sürdürülmüştür?
Yahut metafizik-kelam ilişkisi Îcî,
Taftazânî ve Cürcânî tarafından
nasıl karşılanmış ve hangi
gerekçelerle karşı çıkılmıştır?

Urmevî’nin mantık, genel
kavramlar, cevherler, arazlar
ve ilm-i ilâhî bahislerinde İbn
Sînâ ve Fahreddin Râzî’ye karşı
çıkışlarını ve bu çıkışların Îcî’nin
Mevâkıf’ına, Kutbüddin Râzî’nin
Levâmî’sine, Cürcânî’nin Levâmî
Haşiyesi ve Şerhu’l-Mevâkıf’ına,
Teftâzânî ve Semerkandî’nin farklı
eserlerine yansımalarını bu tarzda
okumak, genç akademisyenlere
hem akademik çalışmalarında
yeterince malzeme sağlayacak
hem de zihinlerine kadar ulaşan
gizli fısıldamaları duymalarına
imkân tanıyacaktır.

25