Page 20 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 7. Sayı

havzasına tam olarak nasıl bir katkı Ne var ki Kahire o sıralarda vefat eden
sağladığını düşünüyorsunuz? Melik Salih’ten boşalan otorite boşluğu
nedeniyle birbirini izleyen çalkantılarla
Tarih literatürü Urmevî’nin hayat
hikayesinde bazı boşluklar bıraksa da bize boğuşmaktaydı.
naklettiği verilerin satır aralarından bu Bir yandan yeni fethedildiği diğer yandan
boşlukları doldurma imkânı vermektedir. da bilim merkezlerine uzak kaldığı için
İbn Hallikân (ö. 681/1282), Musul’da henüz akademik bir kimliği bulunmayan
babasının yakın arkadaşı olan ve Eyyûbî Konya, Anadolu Selçuklu sultanlarının ve
sultanlarının dünyanın çeşitli bölgelerinden özellikle Emir Pervâne’nin bölgeyi abat
gelen bilimsel soruları kendisine danıştıkları için alimleri çeşitli teşviklerle davet ettiği
Kemâleddin b. Yûnus’un (ö. 639/1242) ücra bir başkentti. Konya tasavvuf alanında
Kemâliye Medresesi’ni –ki burası Urmevî’nin belli başlı simalara ev sahipliği yapmasına
bütün bilimlerde eğitimini aldığı yerdir– karşın kısmen hukuk ama özellikle
bırakarak aniden 1230 yıllarında Şam’a kelam ve felsefe üstatlarından yoksundu.
göçtüğünü belirtir. O gün Şam valisinin Kahire’deki çalkantılardan uzaklaşmak
Eyyûbî veliahdı Melik Salih olduğunu ve isteyen Urmevî, muhtemelen Emir
Urmevî’nin Melik Salih dönemi Eyyûbî Pervâne’nin davetiyle Konya’ya geldiğinde
sarayında ciddi görevler aldığını hesaba çok geçmeden başkent kadısı, ilerleyen
katarsak, bu göçe başka bir gözle bakmamız yıllarda da kadılar kadısı oldu. Bu görevleri
gerekir. Kanaatimce Kemâleddin b. Yûnus, sırasında hiç kaybetmediği akademik
Melik Salih’in isteği üzerine yardımcıları ve müsamahası, Konya’da Sadreddin Konevî
Urmevî gibi gözde öğrencileriyle birlikte (ö. 673/1274) ile vahdet-i vücudun, Mevlânâ
Şam’a gitmiş olmalıdır. Celâleddin Rûmî (ö. 672/1273) ile klasik
tasavvuf olarak Kübrevîliğin, Nahcuvânî ve
Melik Salih Kahire’de tahta oturduğunda, Kutbüddin eş-Şîrâzî (ö. 710/1311) ile İşrâkî
Urmevî’nin saraydaki seçkinler arasına
girdiğini ve eş-Şafi‘î Medresesi’nde felsefenin, kendisiyle de Fahreddin er-Râzî
öğrencilere ders verdiğini, yanı sıra dünyanın (ö. 606/1210) düşüncesinin merkezi haline
çeşitli bölgelerinden gelen bilimsel sorulara gelmesinin yolunu açtı.
artık Urmevî ve arkadaşı Efdalüddin el- Urmevî sadece akademik olarak değil,
Hûnecî’nin (ö. 646/1248) cevap verdiğini bazı kayıtlardan anladığımıza göre, Ahilik
görüyoruz. Nitekim bilgi birikimi, seçkinler teşkilatının önünü açarak sosyal alanda
arasına girmesi ve İbn Kesîr’in aktarımıyla, da Konya ve çevresini abat etti. İşte
uzun boyu, tok sesi ve karizması, Sicilya bu akademik ve sosyal yapılanma aynı
elçiliğinin kapılarını aralamış, II. Friedrich’in zamanda farklı ülkelerden ve şehirlerden
sarayında hem kraliyet ailesine hem de azımsanmayacak öğrenciyi Konya’ya çekti.
seçkin öğrencilere 2-4 yıl ders vermiş, Nitekim Konya ve çevresinde öğrenim gören
sonrasında Kahire’ye geri dönmüştür. Dâvud el-Kayserî (ö. 751/1350) Osmanlı

18