Page 37 - Dârülmülk Konya Dergisi 2025 7. Sayı

DOĞU İLE BATI ARASINDA BİR ÂLİM-BÜROKRAT:

SİRÂCEDDİN URMEVÎ’NİN SİYASÎ-

DİPLOMATİK GÖREVLERİ

ALPASLAN FENER

XIII. yüzyılın ünlü İslam âlimlerinden
Sirâceddîn Mahmûd b. Ebî Bekr Urmevî (ö.
682/1283), sadece kendi döneminin ve sonraki
asırların İslam entelektüel simalarından
birisi olarak değil, aynı zamanda Batı
dünyasında özellikle siyasî açıdan önemli
roller üstlenmesiyle de hatırlanmaktadır.
Öncelikle İslam felsefesi ve hukuku gibi
muhtelif alanlarda kaleme aldığı çalışmalarıyla
tanınan Urmevî’nin diplomat, idareci ve
stratejik danışman olarak verdiği hizmetler,
salt entelektüel çabaları aşan çok yönlü
bir kariyeri yansıtmaktadır. Bu çalışmada,
Urmevî’nin yaşam öyküsünün diplomatik
görevler, idari roller ve askerî faaliyetler
gibi yönlerine değinilecek, bu tür önemli
pozisyonlar için seçilmesinin ardındaki Süleymaniye
Kütüphanesi, Damad
nedenler irdelenecektir. İbrahim Paşa 436.
Urmevî, çeşitli hanedanların etkisi altında Urmevî’nin et-Tahsîl
adlı eserinin bezemeli
olan bugünkü İran’ın Urmiye şehrinde doğdu. nüshası
İslam hukuku (fıkıh) ve diğer ilimlerde
uzmanlaşarak ilmî açıdan öne çıkmayı isimlerinin talebesi olması yanında ilmî açıdan
başardı. Urmevî’nin, Kemâleddîn İbn kendisini geliştirmesinin neticesinde bir
Yûnus (ö. 639/1242) ve Efdalüddin Hûnecî entelektüel olarak kazandığı ün, dönemin
(ö. 646/1248) gibi döneminin önde gelen Eyyûbî yöneticilerinin dikkatini çekmiştir.
1

1 Mustafa Çağrıcı, “Sirâceddin Urmevî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (İstanbul: TDV Yayınları, 2009), 37/262-264.

35