Page 84 - Dârülmülk Konya Dergisi 2023 1. Sayı

Osmaniye, Basra’ya kadar
Kilis’den Irak’a hat dahil edildi
girerek Ras el (Özyüksel, 1988:
Ayin, Nusaybin, 173).
Musul, Bağdat ve Çok hızlı
Basra üzerinden imalata başlayan
Kuveyt’e Almanlar, ilk
ulaşmalı ve kesimi aynı hızla
tüm verimli bitirerek, Bağdat
topraklardan Demiryolu’nun
geçmeliydi. ilk 200 km’lik
Bu durumda, bölümünü 25
Hanikin ve Ekim 1904
Kastapol’a düşünülen şube hatlarıyla beraber tarihinde işletmeye açtı. Böylece İlk hat olan
demiryolu Konya’dan öte yaklaşık 2000 km’yi Konya Bulgurlu hattı kolaylıkla tamamlanmış,
bulacaktı (Özyüksel, 1988: 152). üstelik demiryolu şirketine umulmadık
Yeni hattın Konya’dan başlayarak Bağdat’a ölçülerde kâr bırakmıştı. Bu hat için Osmanlı
ve oradan Basra’ya hatta bir körfez ülkesi Hükümeti’nin ödediği kilometre garantisi,
olan Kuveyt’e kadar uzamasının planlanması inşaatın maliyetini bütünüyle karşıladığı gibi,
tesadüf değildir. İstanbul’dan gelen Anadolu tahvil satışından sağlanan kâr ile birlikte altı
hattı ile Basra’dan gelen hattın birleşim milyon frank kazanç elde edilmişti (Özyüksel,
noktası olarak Konya seçilmiş ve bir anlamda 1988: 197).
hububat taşıyan lokomotif katarı, Basra’dan Konya- Bulgurlu hattının kolaylıkla
gelip Bağdat üzerinden Konya’ya ulaşacak tamamlanabilmesinin en önemli nedeni,
oradan başkent İstanbul’a ve oradan da bölgenin coğrafi açıdan demiryolu yapımına
Avrupa’ya çıkarak Berlin’e kadar gidecekti. son derece elverişli olmasıydı. Bölge ovalıktı
Bu şu demekti, Basra’nın ve Anadolu’nun ne ve sanat yapılarına çok ihtiyaç duyulmamıştı.
zenginlikleri varsa önce Anadolu demiryolu Bunun gibi nedenlerle yapım sürecinde
hattı ile ve sonra oradan da Şark demiryolu mühendislik sorunlarıyla karşılaşılmamış ve
vasıtasıyla Avrupa’ya ve hatta Berlin’e taşınıyor
olabilecekti. demiryolunun maliyeti düşük tutulabilmişti
(Özyüksel, 1988: 199). Bundan sonraki kısım
31 Ocak 1902 tarihli sözleşme ile zaten için aynı şeyi iletmek çok mümkün değildir.
birçok hattın işletmesini almış olan Anadolu Hattın geldiği noktada Toros ve Amanos
Demiryolu şirketi 99 yıllık bir süre için Bağdat dağlarının tünellerle aşılması önemli teknik ve
Demiryolu yapım ve işletme imtiyazını da elde dolayısıyla finansman sorunlarını beraberinde
ediyordu. Sözleşme içeriği olarak güzergâh getirdi. Örneğin, Adana ile Halep arasındaki
Konya’dan başlayıp Karaman, Ereğli, Adana, Amanos dağlarını aşmak için yaklaşık beş
Hamidiye, Kilis, Tel Habeş, Nusaybin, Musul, kilometrelik bir tünel inşa edilmesi gerekti.
Tekrik, Samara, Kerbela, Necef üzerinden Torosların üç bin m. yüksekliklerinde “yılan

82