Page 250 - Dârülmülk Konya Dergisi 2024 5. Sayı
P. 250
tam olarak alınmasını engelleyen necâsettir.
Bu necâset imkânâlemindeki kesret, hüküm
ve bağlılık dolayısıyladır. Yani necâsetin
sebebi, Cenâb-ı Hak ile varlık arasındaki
kesrettir. Kesret ve varlıklar için mânevî
11
necâset olan hususlar, ilâhî ihsanın ve feyzin
alınmasını engeller. Yani feyz kudsiyet ve
temizliğini kaybeder.
Buna göre tahâret, vasıtaların ve kesretin
azlığı ve vahdaniyetin tam olması
anlamındadır. İmkân hükümlerin ve
mümkün vasıtaların kesreti kimi zaman
insanın Cenâb-ı Hakk’ın ikramlarını eksik
kabul etmesine neden olur. Söz konusu
hükümler mevcutların lazımı olan mânevî
necâsetlerdir. Yine bu mevcutlara mahsus
tahâret ve necâsetten, bulundukları
mertebelere, sûrî ve ruhânî varlık
Futûhât-ı Mekkiyye, bütün mümkinâtın kabiliyetlerine feyiz mazharlarına göre çeşitli hükümleri vardır. 12
TİEM env.1845_005 yayılır. İlâhî feyzi eksik almak ise imkân Konevî temizlik meselesini hayır ve şer
hükümlerinin çokluğu ve vasıtaların bağlamında âyet ve hadîslerle destekleyerek
özellikleri sebebiyle feyzin içinde bulunduğu şu şekilde işlemeye devam etmektedir:
temizliği kaybetmesidir. 10
Rasûlullâh’ın (s.a.) bize naklettiği bir kudsî
Bu durumda Konevî’ye göre Allah’ın zât hadîste buna işaret vardır: “Kim bir hayra
ve esmâsının ihsanlarına nâil olabilmenin ererse Allah’a hamdetsin. Kim de, hayırdan
yolu zâhiren ve bâtınen temizliğe uymak; başka bir şeye ulaşırsa ancak nefsini
ilâhî ihsanlara ulaşamamanın sebebi ise kınasın.” Peygamber (s.a.) Rabbine hitaben
necâsettir. Konevî kesret olarak kabul edilen şöyle derdi: “Hayrın her türlüsü Sen’in
necâsetide şöyle açıklar: elindedir. Şer Sana ulaşmaz.”
Mümkinat âlemine feyz-i ilâhî tertemiz Bu hadîslerin hepsi aslında şu âyet-i kerîmeyi
olan vücûdî temizliğin olduğu makamdan teyîd etmektedir: “Sana ulaşan her iyilik
yayılmaktadır. Bu makam ilk ve asli Allah’tan, seni bulan her kötülük ise nefsindendir.”
tahâretin olduğu yerdir. Bunun tam tersi (Nisâ,4/79). Kitap ve sünnette buna işareti
olan necâset-i gayr-ı mec’ule ise feyzi ilâhînin tekerrür eden başka ifadeler de vardır. Aydın
10 Konevi, Kırk Hadîs, s. 13.
11 Konevî’nin bilgi ve varlıkla ilgili görüşleri için bkz. Ekrem Demirli, Sadreddin Konevi’de Bilgi ve Varlık, İz Yay., İstanbul 2005,
s. 355.
12 Konevi, Kırk Hadîs, s. 13-14.
248
